Negotinska krajina i Negotin prepoznaju se po junaštvu čuvenog Veljka Petrovića, jednog od najpoznatijih srpskih junaka iz Prvog srpskog ustanka. Hajduk Veljko je svojom hrabrošću i junaštvom ispisao važne stranice srpske istorije, a njegovi tragovi obeležili su Negotin za koji je i život dao 1813. godine. Herojska pogibija u borbi protiv nadmoćnijih Turaka na Abraševom šancu tog jula po starom ,11. avgusta po novom kalendaru, učinila je Veljka Petrovića, deset godina od početka hajdukovanja u 33. godini večno mladim i junakom za sva vremena. O njegovom junaštvu pisao je i Vuk Stefanović Karadžić u biografskom spevu “Žitije Hajduk Veljka Petrovića”, čuvenu VI rukovet kompozitor Stevan Stojanović Mokranjac je posvetio upravo njemu, a Negotinci ponosni svojim vojvodom s dužnom pažnjom i poštovanjem neguju uspomenu na njega čuvajući barutanu, jedini sačuvani deo čuvenog utvrđenja iz tog vremena Baba Finka, spomenike podignute njemu u čast i muzej koji nosi njegovo ime.
– Veljkov pečat utisnut je za sva vremena, kao važan deo srpske istorije, a njegovi tragovi prepoznaju se na svakom koraku. Posetioci Negotina i Krajine slušajući o njegovom životu, hrabroj borbi i pogibiji obavezno posete njegov muzej, barutanu, mesto pogibije, kao i negotinsku staru crkvu u kojoj je sahranjen. Negotinci su se pobrinuli da se čuvenom junaku oduže podigavši spomenike na mestu pogibije i u centru grada, kao i muzej posvećen hajduk Veljku. Obaveza Opštine Negotin je da sa izuzetnom pažnjom brine o svom kulturnom nasleđu, posebno imajući u vidu nematerijanu zaostavštinu znamenitih ljudi koji su odavde potekli ili ih je neki životni vihor doveo u naše krajeve, istakla je Tatjana Panić, većnica za kulturu, informisanje i turizam opštine Negotin.
Barutana, sačuvani deo nekadašnje Baba Finke, utvrđenja koji su Turci podigli u 18. veku, svedoči o prošlosti i burnim vremenima i odoleva vremenu u severoistočnom delu porte Sabornog hrama Svete Trojice. Barutana je podignuta na mestu nekadašnje osmatračnice i jedini je sačuvani deo Baba Finke iz Veljkovog vremena.
Crkva rođenja Presvete Bogorodice je u narodu poznata kao stara i Hajduk Veljkova crkva, nezaobilazni je deo turističke agende prilikom obilaska Negotina, što zbog njene specifične lepote, a posebno istorijske uloge i činjenice da u njoj počiva čuveni krajinski junak Veljko Petrović sa bratom Miljkom. Spomen ploče postavljene na apsidi crkve sa posvetom u stihovima pesnika Sime Milutinovića Sarajlije svedoče o dragocenom mestu iz srpske istorije.
Veliki junak Prvog srpskog ustanka, čovek koji je pre 211 godina dao svoj život braneći Negotinsku krajinu, Hajduk Veljko Petrović, odavno je prerastao granice lokalnog i postao simbol nacionalnog identiteta, kaže za naš portal Sanja Radosavljević, kustos pedagog Muzeja Krajine.
– Svojom požrtvovanošću, neizmernoj hrabrošću, junaštvom i dostojanstvom, ušao je u istoriju srpske kulture, a Negotinci su se, tokom 19. i 20. veka, potrudili da mu se oduže na razne načine. U Negotinu, gradu koji ima dugu tradiciju negovanja kulture sećanja, 1997. godine otvoren je muzej posvećen legendarnom junaku. Muzej Hajduk Veljka lociran je u centru grada u kući koja svojim specifičnim izgledom predstavlja jedinstven primer stare gradske arhitekture u Srbiji 19. veka. Stalna postavka u Muzeju Hajduk Veljka, putem eksponata iz istorijske, etnološke, umetničke zbirke i literarnih dela, prikazuje vreme Prvog srpskog ustanka, kao i lik i delo vojvode Negotinske nahije. Poginuo je braneći Negotin, ostavljajući za sobom pečat jedne sredine u određenom trenutku istorijskog razvoja društva, te je za autore stalne postavke najbitnije bilo da putem najraznovrsnijih primeraka oružja i oruđa, zastava i predmeta pokućanstva, kao i fotografija i umetničkih dela dočaraju i ostave trajno svedočanstvo inspirisano ovim velikanom Negotinske Krajine.
Veljkov hajdučki put počeo je kada je imao svega 22 godine. 1803. godine je ubio dva Turčina koji su mu napali sestru i potom se odmetnuo u hajduke. Od tada, pa do svoje smrti, koja je usledila deceniju kasnije, nije prestajao da zadaje muke Turcima. Zmaj od Negotina pomalo prek, nije mnogo mario za autoritete, upadao u turske redove, a potom se vraćao te nastavljao da proslavlja pobede uz čuvenu tamjaniku iz Rajca. O njegovom junaštvu stihovi su napisani i pesme ispevane, a nama dva veka kasnije ostaje da mu se divimo, čuvamo njegovu zaostavštinu i govorimo s ponosom o njegovom herojstvu generacijama koje dolaze.
Hajduk Veljko Petrović poginuo je pre 211 godina na današnji dan. Na mestu pogibije 18. jula 1892.godine, u sadašnjoj ulici sa njegovim imenom, podignut je spomenik koji predstavlja nepokretno kulturno dobro. Spomenik se nalazi na jednom od pet šanaca podignutih za odbranu grada od Turaka poznat kao Ka Abramov šanac. Na svečanom otvaranju prvog spomenika u javnom prostoru 19. jula 1892. godine, Beogradsko pevačko društvo predvođeno Stevanom Mokranjcem prvi put je izvelo VI rukovet posvećenu velikom junaku.
– Reformator srpskog književnog jezika Vuk Stefanović Karadžić je najbolje opisao Veljkovo junaštvo uporedivši ga sa antičkim junakom Ahilom. Kao što bez Ahila ne bi bilo pobede Grka u Trojanskom ratu, tako i bez Veljka ne bi bilo pobeda srpske vojske u Prvom srpskom ustanku. Žrtva najhrabrijeg ustaničkog vojvode nije bila uzaludna. Tekovine Hajduk Veljkovog vojevanja vidljive su do danas. On je najzaslužnija istorijska ličnost za oslobođenje istočne Srbije od osmanske vlasti i njenog trajnog pripajanja modernoj srpskoj državi. Junaštvo Hajduk Veljka je temelj srpske državnosti na istoku naše države, zaključio je Miljan Milovanović, profesor istorije.
Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je od strane Opštine Negotin stavovi izraženi u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
