KNJAŽEVAC U TRIDESET POJMOVA (3): RAZGLEDNICA SA TIMOKA!

        Fabrika obuće “Leda“ Knjaževac registrovana je početkom 1961. Godine kao FOK- Fabrika obuće Knjaževac. Prva proizvodna hala ove fabrike nalazila se u ulici Cara Dušana u Knjaževcu, u zgradi u kojoj se kasnije nalazila Gradska štamparija, a danas Tehnički pregled “Timok“. Prvobitni proizvodni asortiman ove fabrike bila je muška, ženska i dečija obuća, da bi se vremenom specijalizovala samo za žensku modnu obuću. Fabrika je startovala sa 110 radnika, a kako su proizvodni kapaciteti postajali tesni, fabrika je iz svojih sredstava izgradila novu fabriku, u ul. Lole Ribara, gde je počev od 1969. godine preseljena celokupna proizvodnja obuće. Najveća proizvodnja obuće bila je osamdesetih godina prošlog veka, kada se godišnje proizvodilo oko 2.300.000 pari obuće, od čega je veliki procenat bio namenjen izvozu. Kao i sve druge fabrike u Knjaževcu i “Leda“ je devedesetih godina u velikoj meri stagnirala i u dužem periodu bila na rubu propasti. Spas ove fabrike bio je u privatizaciji, kada je italijanska kompanija “Falc east“ 2004. godine kupila fabriku i ponovo pokrenula proizvodnju. Danas fabrika obuće “Falc east“ (koju stariji Knjaževčani i dalje zovu “Leda“) Knjaževac zapošljava oko 900 radnika i predstavlja najprepoznatljiviji brend istočne Srbije u proizvodnji obuće.

LJ

Ljuba Božinović (1856-1883), trgovac iz Knjaževca, jedan od organizatora Timočke bune koji je glavom platio svoja politička ubeđenja. U vreme dizanja Timočke bune Božinović je bio intendant pobunjeničke narodne vojske i član izvršnog odbora bune. Zajedno sa komandom narodne vojske organizovao je i učestvovao u napadu na garnizon stajaće vojske koji se nalazio u Zaječaru, a potom vodio pregovore o njegovoj predaji. Posle sloma Timočke bune osuđen je novembra 1883. godine na smrtnu kaznu i streljan sa drugim organizatorima i učesnicima bune na Kraljevici u Zaječaru. Zajedno sa Božinovićem, na Kraljevici je streljan još jedan vođa Timočke bune iz Knjaževca, Gavra Aničić. Ime Ljube Božinovića nosio je i njegov bratanac (1890-1981), industrijalac, trgovac i mlinar iz Knjaževca.

M

        Milošević Predrag (1904-1988), srpski kompozitor, dirigent, pijanista, pedagog i muzički pisac. Milošević je rođen u Knjaževcu, u staroj građanskoj trgovačkoj porodici, ali se u detinjstvu sa porodicom odselio za Beograd. Muzičko obrazovanje započeo je u Beogradu, a nastavio u Minhenu i Pragu. Po povratku u Beograd postaje dirigent Prvog beogradskog pevačkog društva, a kasnije i Beogradske opere. Kasnije je profesor i direktor Muzičke škole, a od osnivanja Muzičke akademije predaje na ovoj instituciji kompoziciju i dirigovanje. U višegodišnjem periodu bio je i dekan ove visoke škole. Bio je i predsednik Udruženja kompozitora Srbije u dva mandata. Odlikovan je ordenom rada sa crvenom zastavom. Umro je u Beogradu, gde je i sahranjen. Osnovna muzička škola u Knjaževcu od 1994. godine sa ponosom nosi ime “Predrag Milošević“.

N

        Muzičko izdavačko preduzeće “Nota“ Knjaževac osnovano je 1970. Godine. Ovo preduzeće se specijalizovalo za publikovanje notnih materijala i litearture didaktičke svrhe u školama i za samostalno učenje. Izdavački program “Note“ čine muzički udžbenici, priručnici, literatura za vokalno instrumentalnu nastavu, notna izdanja, kao i ostala izdanja sa muzičkom tematikom. Ovo preduzeće izdalo je devedesetih godina prošlog veka sabrana dela Stevana Stojanovića Mokranjca. Preduzeće “Nota“ uspešno je privatizovano i danas je reprezentativan poslovni brend Knjaževca i istočne Srbije. Jedan od najprepoznatljivijih proizvoda ove firme je metalofon, muzički instrument bez koga se ne može zamisliti nijedan kabinet za muzičko obrazovanje u osnovnim školama.  U sklopu poslovnog prostora firme, u ul. Stevana Mokranjca u Knjaževcu radi savremena knjižara “Note“, opremljena muzičkom i popularnom literaturom, kancelarijskim materijalom i školskim priborom.

NJ

        Narodna biblioteka “Njegoš“ Knjaževac. Prvo čitalište u Knjaževcu osnovano je davne 1860 godine, ali zbog nestabilnih društveno-političkih prilika na ovim prostorima nikada nije zaživelo. Između dva svetska rata čitaonica je bila smeštena u sokolskom domu. Posle oslobođenja, 1944. godine, osnovana je Omladinska biblioteka, a kasnije i biblioteka za odrasle. Od 1955. do 1981. godine biblioteka se nalazila na Trgu oslobođenja u Knjaževcu, a od otvaranja zgrade Doma kulture Knjaževac biblioteka nastavlja sa radom u ovom reprezentativnom objektu. Matična biblioteka Knjaževac osnovana je 1961. godine, u svom sastavu imala je jednu gradsku i 20 seoskih čitaonica. Ime velikog književnika Petra Petrovića Njegoša biblioteka nosi od 1974. godine. Od 1996. godine biblioteka nosi naziv “Narodna biblioteka “Njegoš“ Knjaževac. Danas je ova ustanova kulture, između ostalog, poznata i po izdavačkoj delatnosti zavičajne literature.

 

O

Opština Knjaževac, jedinica lokalne samouprave u sastavu Zaječarskog upravnog okruga. Kao Opština zvanično je uspostavljena 1965. godine, kada su se ujedinile Opštine Knjaževac, Minićevo, Kalna, Žukovac i Vina. Sa površinom od 1202 km2 je četvrta jedinica lokalne samouprave po površini u Republici Srbiji. Teritoriju opštine čini grad Knjaževac i 86 gradskih naselja. Stanovništvo Knjaževačke opštine je većinski srpsko, a od nacionalnih manjina u Knjaževcu žive romi. Opština se graniči na severu sa gradom Zaječarom i opštinom Boljevac, na zapadu sa Opštinom Sokobanja, na jugu sa opštinama Svrljig i Bela Palanka i gradom Pirotom, a na istoku sa Republikom Bugarskom. Granica prema Bugarskoj je u dužini od 54 kilometra. Sedište Opštine Knjaževac nalazi se na adresi Miloša Obiliča 1, u zgradi izgradjenoj 1903. godine.

 

Izvor: Nedeljnik Afera

novinar5

MOTO BOEM TRANS DOO, Badnjevska bb, Negotin 19300 PIB 106156606, MB: 20490594 ogranak MB PORTAL, reg.br. IN001015 glavni i odgovorni urednik Anita Durlić

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *